کد مطلب:42322 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:16

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

چه دلايلي وجود دارد كه كار حضرت علي در شب ليلة المبيت جز فداكاري و شهادت طلبي نبوده است؟

دو مطلب تاريخي گواه مي دهد كه عمل حضرت علي(ع) در آن شب جز فداركاري نبوده، آن حضرت به راستي آماده قتل و شهادت در راه خدا بوده است.
1) اشعاري كه امام(ع) پيرامون اين حادثه تاريخي سروده و سيوطي همه آنها را در تفسير خود (الدر المنثور/ج3/ص180) نقل كرده است، گواه روشن بر جانبازي اوست:
وَقَيْتُ بِنَفْسي خَيْرَ مَنْ وَطَأَ الْحَصي وَمَنْ طافَ بِالْبَيْتِ الْعَتيِقِ وَ بِالحِجْرِ
مُحَمَّدٌ لَمَّا خاف َ أَنْ يَمْكُرُوا بِهِ فَوَقاهُ رَبَّي ذُو الجَلالِ مِنَ الْمَكْرِ
ّ و بِتُّ أُراعيِهمْ مَتي يَنْشُروُنَنِي وَقَدْ وَطَّنْتُ نَفْسِي عَلَي الْقَتْلِ وَ الأَسْرِ
من جان خود را براي بهترين فرد روي زمين و نيكوترين شخصي كه خانه خدا و حجر اسماعيل را طواف كرده است سپر قرار دادم.
آن شخص عاليقدر محمّد بود. و من هنگامي دست به اين كار زدم كه كافران نقشه قتل او را كشيده بودند ولي خداي من او را از مكر دشمنان حفظ كرد.
من در بستر وي بيتوته كردم و در انتظار حمله دشمن بودم و خود را براي مرگ و اسارت آماده كرده بودم.
2) دانشمندان سنّي و شيعه نقل كردهاند كه خداوند درآن شب به دو فرشته بزرگ خود، جبرئيل و ميكائيل، خطاب كرد كه: اگر من براي يكي از شما مرگ و براي ديگري حيات مقرّر كنم كدام يك از شما حاضر است مرگ را بپذيرد و زندگي را به ديگري واگذار كند؟ در اين لحظه هيچ كدام نتوانست مرگ را بپذيرد و در راه ديگري فداكاري كند. سپس خدا به آن دو فرشته خطاب كرد كه: به زمين فرود آييد و ببينيد كه علي چگونه مرگ را خريده، خود را فداي پيامبر كرده است؛ سپس جان علي را از شرّ دشمن حفظ كنيد. (بحار الأنوار/ج19/ص39)
اگر ازنظر بعضي مرور زمان بر اين فضيلت بزرگ پرده كشيده است، ولي در آغاز اسلام عمل حضرت علي(ع) در نظر دوست و دشمن بزرگترين فداكاري به شمار ميرفت. در شواري شش نفري كه به فرمان عمر براي تعيين خليفه تشكيل شد علي(ع) با ذكر اين فضيلت بزرگ بر اعضاي شورا احتجاج كرد و گفت:
من شما اعضاي شوري را به خدا سوگند ميدهم كه آيا جز من كسي بود كه براي پيامبر در غار (حرا) غذا ببرد؟ آيا جز من كسي در جاي او خوابيد و خود را سپر بلاي او كرد؟ همگي گفتند: و الله جز تو كسي نبوده است. (خصال صدوق/ج2/ص123)
مرحوم سيّد بن طاووس درباره فداكاري حضرت علي(ع) تحليل جالبي دارد و آن را به فداكاري اسماعيل و تسليم او در برابر پدر قياس كرده، برتريِ ايثار حضرت علي(ع) را اثبات كرده است. (بحار الأنوار/ج19/ص98)

---

فروغ ولايت
آية الله جعفر سبحاني